بهترین شیوه‌های استفاده از APIها کدامند؟

صنعت API همواره در حال تغییر است تا با آخرین نیازهای فناوری و استانداردهای صنعتی همگام شود. هر تحول جدید اینترنت و ابزارهای دیجیتال، فرصت‌های تازه‌ای ایجاد می‌کند و چالش‌های جدیدی را برای صنعت API به همراه دارد. این تغییرات در سال‌های اخیر سریع و شدید بوده‌اند و صنعت فناوری تلاش کرده است تا با تحولات اجتماعی بی‌سابقه همراه شود.

با توجه به سرعت بالای تغییرات، بررسی دوره‌ای بهترین شیوه‌های پایه API همیشه توصیه می‌شود. برای کمک به شما در دنبال کردن روندهای نوظهور و مرور کلی، در ادامه برخی از بهترین شیوه‌های API برای تضمین عملکرد بهینه آورده شده است.

نام‌گذاری Endpointها

به طور کلی، بهترین شیوه این است که Endpointها با یک اسم (noun) نام‌گذاری شوند. توصیه می‌شود از شکل جمع به جای مفرد استفاده کنید و در صورت نیاز به ارجاع به یک مورد منفرد، این کار را داخل همان Endpoint انجام دهید.

برای مثال، اگر می‌خواهید یک Endpoint برای تمام حیوانات در یک API فروشگاه حیوانات خانگی بسازید، بهتر است از \pets استفاده کنید. اگر بخواهید درباره یک حیوان خاص اطلاعات بگیرید، از فرمت \pets\{animal_id} استفاده کنید.

منابع در مقابل مجموعه‌ها

مجموعه‌ها و منابع برای APIهای RESTful بسیار مهم هستند. منبع (Resource) شیئی است که اهمیت دارد و معمولاً به عنوان یک Endpoint ارجاع داده می‌شود. منابع معمولاً داده دارند، با منابع دیگر رابطه برقرار می‌کنند و روش‌هایی برای دسترسی یا دستکاری داده ارائه می‌دهند.

مجموعه (Collection) گروهی از منابع است. از آنجا که منابع بلوک‌های ساختمانی API هستند، استفاده از شکل جمع به معنای آن است که مجموعه‌ها اغلب به عنوان ریشه Endpoint عمل می‌کنند. به عنوان مثال، تمام فاکتورها ممکن است در Endpointی به نام \Invoices جمع‌آوری شوند. برای ایجاد یک منبع برای فاکتور خاص، بهترین شیوه استفاده از قالبی مانند \Invoices\{invoice_identifier} است.

استفاده از لایه‌های انتزاعی

بهترین شیوه این است که APIها دسترسی مستقیم کاربران به داده‌ها یا دستکاری آن‌ها را بدون لایه میانی محدود کنند. دسترسی مستقیم احتمال دسترسی غیرمجاز، نفوذ داده‌ها یا مشکلات امنیتی مرتبط با BOLA (Broken Object-Level Authorization) را افزایش می‌دهد.

لایه‌های انتزاعی مانند API Gatewayها و جریان‌های مجوزدهی، به محدود کردن نرخ دسترسی و امن کردن APIها کمک می‌کنند. این لایه‌ها همچنین APIها را قابل خواندن برای ماشین‌ها کرده و امکان طراحی با رویکرد Design-First را فراهم می‌کنند. همچنین لایه انتزاعی می‌تواند از مکان‌های دیگر فراخوانی شود و API را انعطاف‌پذیر و غیرمتمرکز کند.

استفاده از فرمت‌های مختلف API برای نیازهای متفاوت

تاریخچه نشان می‌دهد که REST روی HTTP فرمت پیش‌فرض APIها بوده و اکثر APIها هنوز از آن استفاده می‌کنند. اما این روند در حال تغییر است و زبان‌ها، الگوها و معماری‌های جدید API در حال ظهور هستند.

به عنوان مثال، GraphQL به دلیل قابلیت سفارشی‌سازی محبوبیت زیادی پیدا کرده است. با GraphQL، کلاینت‌ها می‌توانند مشخص کنند چه داده‌ای نیاز دارند، به جای اینکه سرور همیشه همه داده‌ها را ارسال کند. این کار نه تنها سرعت پاسخ‌دهی را افزایش می‌دهد، بلکه بار سرور را کاهش می‌دهد و هزینه‌ها را کمتر می‌کند.

علاوه بر REST و GraphQL، فرمت‌های جایگزینی مانند WebSockets، Webhooks، gRPC و پروتکل‌های غیرهمزمان نیز برای موارد استفاده مدرن به کار می‌روند.

استفاده صحیح از متدهای HTTP

بهترین شیوه این است که از انواع مختلف HTTP Methods به درستی استفاده شود:

• GET: وقتی فقط نیاز به خواندن داده است.

• POST: ایجاد داده جدید در یک منبع.

• PUT: تغییر کامل یک منبع.

• PATCH: تغییر بخشی از منبع.

• DELETE: حذف یک منبع.

به طور کلی، هنگام استفاده از POST، PUT، PATCH یا DELETE باید مراقب باشید، زیرا این عملیات می‌توانند وضعیت سیستم را تغییر دهند، بر خلاف GET که فقط خواندنی است. برخی توسعه‌دهندگان توصیه می‌کنند استفاده از تعداد کمتری متد HTTP، طراحی بهتری است.

استفاده نادرست از POST می‌تواند اصول REST را نقض کند و وضوح API را کاهش دهد. بهترین شیوه این است که متد مناسب با عملکرد مورد نظر انتخاب شود و حتی متدهای جدید مانند QUERY را در نظر گرفت.

اجتناب از تغییرات شکسته و استفاده از نسخه‌بندی

APIها تغییر می‌کنند و توسعه می‌یابند. وقتی API شما به اندازه کافی تغییر کرد تا یک نسخه جدید داشته باشد، بهترین شیوه حفظ مدل موجود به عنوان نسخه قبلی است. این امکان را می‌دهد تا توسعه‌دهندگان موجود بدون قطعی سرویس از API شما استفاده کنند.

استفاده از Semantic Versioning و نگه داشتن نسخه‌ها در /v1 یا /v2 توصیه می‌شود. این روش تغییرات را به توسعه‌دهندگان اطلاع می‌دهد.

پیروی از ثبات

ثبات برای درک بهتر API ضروری است. بهترین شیوه این است که برای منابع، از همان نام‌ها در سراسر سازمان استفاده کنید و Endpointها را با اسم جمع نامگذاری کنید. همچنین کدهای وضعیت HTTP و پیام‌های خطا باید در تمامی محصولات API یکسان باشند و پیام‌ها اطلاعات کافی برای رفع اشکال ارائه دهند.

استفاده از احراز هویت مناسب

احراز هویت و مجوزدهی درست، مرکزی برای امنیت API است. بهترین شیوه در ۲۰۲۵ استفاده از OAuth 2.0 یا JWT است. (OAuth 2.1 در حال توسعه ممکن است به زودی استاندارد شود).

JWT به مدیریت هویت کمک می‌کند، زیرا هر کاربر یک توکن دریافت می‌کند که برای درخواست‌های API استفاده می‌شود. MFA و اطلاعات بیومتریک نیز از پروتکل‌های محبوب امنیتی هستند و امنیت API را با هویت پیوند می‌دهند.

استفاده از API Gateway

API Gatewayها یک نقطه تماس واحد برای تمام درخواست‌های API فراهم می‌کنند و لایه‌ای محافظ بین کاربران و توسعه‌دهندگان API ایجاد می‌کنند. این ابزارها احراز هویت و مجوزدهی را متمرکز کرده و درخواست‌ها را اعتبارسنجی می‌کنند. بسیاری از Gatewayها محدودیت نرخ و مانیتورینگ ارائه می‌دهند.

مجوزدهی با حداقل امتیاز

اصل Least Privilege بیان می‌کند که کاربران و سیستم‌ها باید حداقل دسترسی لازم را داشته باشند. این کار خطر نفوذ داده‌ها و اقدامات غیرمجاز را کاهش می‌دهد.

کنترل دسترسی دقیق (Fine-Grained Access) به توسعه‌دهندگان API اجازه می‌دهد قوانین دسترسی مبتنی بر نقش‌ها یا ویژگی‌ها را ایجاد کنند. این شیوه‌ها به عنوان RBAC و ABAC شناخته می‌شوند و کاربران خاص فقط به منابع مشخص دسترسی دارند.

استفاده از رمزگذاری

بهترین شیوه امنیت داده‌ها، رمزگذاری تمام ارتباطات بین کلاینت و API با پروتکل‌های استاندارد مانند HTTPS یا TLS است. توصیه می‌شود از HSTS نیز برای اطمینان از HTTPS استفاده شود. داده‌های ایستا نیز باید رمزگذاری شوند تا در صورت نفوذ سیستم محافظت شوند.

برنامه‌ریزی برای کل چرخه عمر API

مدیریت چرخه عمر API (API Lifecycle Management) اهمیت زیادی یافته است. این کار طراحی و توسعه API را متمرکز، کارآمد و امن می‌کند.

مراحل چرخه عمر API:

• طراحی (Design)

• توسعه (Develop)

• تست (Testing)

• استقرار (Deployment)

• مانیتورینگ (Monitoring)

• نسخه‌بندی و به‌روزرسانی (Versioning & Updates)

• بازنشسته‌سازی (Deprecation)

شناخت هر مرحله قبل از نوشتن کد، به حرکت بدون مشکل بین مراحل کمک می‌کند و از ایجاد Zombie API جلوگیری می‌کند. فرآیند بازنشسته‌سازی باید حداقل شش ماه قبل از توقف کامل API به کاربران اطلاع داده شود.

درک هوش مصنوعی و APIها

هوش مصنوعی در تجارت، فناوری و مالی تأثیر زیادی دارد. APIها معمولاً برای عملکرد ابزارهای AI مانند LLMها استفاده می‌شوند. آگاهی از ابزارهایی که با آن‌ها کار می‌کنید و پیامدهای امنیتی آن‌ها مهم است.

ابزارهای AI می‌توانند خود APIها را تولید کنند. به عنوان مثال، Hacking APIs GPT می‌تواند از یک مشخصات API یک API عملیاتی بسازد. این اتوماسیون فرصت‌های زیادی برای طراحی API-first فراهم می‌کند.

نتیجه‌گیری درباره بهترین شیوه‌های API

صنعت API سریع‌تر از آنچه بتوان دنبال کرد در حال تغییر است. یک بازبینی جامع در ابتدای سال برای تعیین اهداف و برنامه‌ریزی توصیه می‌شود. با بررسی مداوم، APIهای شما امن، کارآمد و حتی سودآور باقی خواهند ماند.