انتخاب پلتفرم مستندسازی مناسب می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر تجربه توسعه‌دهنده، بهره‌وری تیم و کیفیت محتوای مستندات داشته باشد. در این بررسی، تمرکز بر چهار پلتفرم مدرن مستندسازی است: Fern، Mintlify، ReadMe و Redocly.
برای سهولت مطالعه، مقایسه‌ای فشرده از تفاوت‌های این پلتفرم‌ها در حوزه‌های کلیدی که برای تجربه مستندسازی مدرن در سال ۲۰۲۵ حیاتی هستند، آورده شده است. این حوزه‌ها شامل پشتیبانی از API، تجربه ویرایشگر، آمادگی سازمانی، قابلیت‌های هوش مصنوعی و ابزارهای تحلیلی هستند.
این چهار پلتفرم نمایانگر رویکردهای متفاوتی در ساخت و ارائه پلتفرم مستندسازی هستند. برای مثال، Fern و Redocly بیشتر بر رویکرد «Repository-First» تمرکز دارند، در حالی که Mintlify و به‌ویژه ReadMe با رویکرد «Extension-First» طراحی شده‌اند که بر همکاری و تجربه بصری متمرکز است.
امید است این بررسی بتواند گزینه‌های انتخاب شما را محدودتر کند تا بدون نیاز به ساعت‌ها جست‌وجو در وب‌سایت هر سرویس، تصمیم دقیق‌تری بگیرید. برای کسانی که مایل به مطالعه جزئیات بیشتر از جمله یادداشت‌های آزمایشی نویسنده هستند، نسخه کامل گزارش در پایان مقاله لینک شده است.
مرور کلی پلتفرم‌ها
| پلتفرم | فرمت‌های پشتیبانی‌شده API | نوع ویرایشگر | نوع مستندات API | ویژگی‌های سازمانی | قابلیت‌های هوش مصنوعی | ابزارهای تحلیلی |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Fern | OAS، AsyncAPI، OpenRPC، gRPC، Postman | WYSIWYG + همگام‌سازی با Git | احراز هویت واقعی | SLA، مهاجرت، میزبانی اختصاصی، بررسی امنیتی و حقوقی کامل | Ask AI، AI Search، MCP | بازخورد صفحه با ادغام Slack و ایمیل |
| Mintlify | OAS، AsyncAPI | WYSIWYG + Git sync | محیط شبیه‌سازی (Mock) | مهاجرت، SLA با ۹۹.۹۹٪ آپتایم | Ask AI، AI Search، MCP | تحلیل جست‌وجو شامل کوئری‌های کم‌اعتماد |
| ReadMe | OAS، Postman، GraphQL محدود | WYSIWYG (Git sync در نسخه Refactored) | احراز هویت واقعی | CSM، مهاجرت | Ask AI، AI Search، MCP | داشبورد استفاده از API |
| Redocly | OAS، AsyncAPI، GraphQL، SOAP | ویرایشگر کد + Git | محیط شبیه‌سازی (Mock) | SLA، میزبانی اختصاصی، بررسی کامل امنیتی و حقوقی | AI Search | ثبت گزارش برای نمونه‌کدها |
انتخاب پلتفرم مناسب
هنگام تصمیم‌گیری میان این پلتفرم‌ها، ابتدا باید اولویت‌های تیم خود را مشخص کنید و ببینید کدام ویژگی‌ها با نیازهای شما مطابقت دارد. پیش از انتخاب، به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:
-
چه فرمت‌هایی از API را اکنون و در آینده باید پشتیبانی کنید؟
-
آیا تیم شما ویرایشگر بصری را ترجیح می‌دهد یا محیط مبتنی بر کد (یا ترکیبی از هر دو)؟
-
آیا مستندات شما نیاز به احراز هویت واقعی دارد یا محیط شبیه‌سازی کافی است؟
-
کدام ویژگی‌های سازمانی در حال حاضر حیاتی‌ترند: SLA، مهاجرت، میزبانی اختصاصی یا بررسی‌های امنیتی؟
-
آیا جست‌وجو و پرسش‌و‌پاسخ مبتنی بر هوش مصنوعی برای کاربران شما اهمیت دارد؟
Fern
Fern گسترده‌ترین پشتیبانی از استانداردهای API را در میان این چهار پلتفرم ارائه می‌دهد، از جمله OpenRPC، gRPC و Postman Collections. این پلتفرم قادر است هم مستندات و هم SDK تولید کند، که نیاز به ابزارهای مجزا را کاهش می‌دهد. Fern محتوای مستندات را از Markdown یا MDX رندر می‌کند.
ویرایشگر
ویرایشگر Fern ترکیبی از WYSIWYG و همگام‌سازی با Git است. پشتیبانی از CSS، JS و React برای ایجاد کامپوننت‌های سفارشی دارد. همچنین امکان ساخت زبانه‌ها، بخش‌ها و صفحات مستقل برای API وجود دارد.
مستندات API
دارای احراز هویت واقعی، نمونه‌های خودکار و قابلیت تغییر محیط برای کاربران است. مدیران می‌توانند ترتیب ناوبری مستندات تولیدشده را تنظیم کنند.
ویژگی‌های سازمانی
خدمات مهاجرت، میزبانی اختصاصی، SLA سفارشی، و بررسی‌های جامع امنیتی و حقوقی را شامل می‌شود. قیمت‌گذاری بسته به نیاز سازمان متغیر است.
هوش مصنوعی
ویژگی‌های شاخص شامل Ask AI، AI Search و پشتیبانی از MCP server است. محدودیت‌های استفاده به نوع پلن بستگی دارد.
تحلیل و بازخورد
امکان دریافت بازخورد از طریق گزینه «آیا این صفحه مفید بود؟» با اتصال بلادرنگ به Slack و ایمیل فراهم است.
بهترین انتخاب برای: تیم‌های سازمانی یا توسعه‌محور با نیاز به پوشش گسترده API و پشتیبانی از SDK، همراه با الزامات امنیتی بالا.
Mintlify
Mintlify بر عملکرد، طراحی مدرن و هوش مصنوعی تمرکز دارد. قالب‌های آن از پیش زیبا طراحی شده‌اند و به‌راحتی قابل سفارشی‌سازی هستند. این پلتفرم نیز مانند Fern از MDX برای رندر مستندات استفاده می‌کند.
ویرایشگر
دارای محیط WYSIWYG با همگام‌سازی Git، پشتیبانی از Tailwind CSS و قابلیت Mock API است. کاربران می‌توانند مثال‌های تولیدشده را برای وضوح بهتر بازنویسی کنند.
مستندات API
محیط شبیه‌سازی‌شده با امکان ویرایش مثال‌ها برای شفاف‌سازی بیشتر.
ویژگی‌های سازمانی
پشتیبانی از مهاجرت، SLA با ۹۹.۹۹٪ آپتایم و پشتیبان‌گیری محتوایی.
هوش مصنوعی
دارای مجموعه کامل ویژگی‌های هوش مصنوعی با پشتیبانی از مدل‌های مختلف، به صورت کاملاً یکپارچه در بستر پلتفرم.
تحلیل‌ها
شامل داشبورد چندبخشی برای بررسی شاخص‌ها، بازخورد و تحلیل جست‌وجو. قابلیت «جست‌وجوی کم‌اعتماد» نقاط ضعف نتایج جست‌وجو را نشان می‌دهد.
بهترین انتخاب برای: تیم‌هایی که به دنبال طراحی قوی، عملکرد بالا، امکانات AI و تحلیل داده‌محور هستند.
ReadMe
ReadMe برای ساخت هاب‌های توسعه‌دهنده با قابلیت همکاری بالا طراحی شده است. رابط کاربری آن برای کاربران غیر فنی نیز مناسب است، اما از گردش‌کار Git نیز از طریق محصول Refactored پشتیبانی می‌کند.
ویرایشگر
دارای ویرایشگر بصری WYSIWYG با قابلیت همگام‌سازی Git در نسخه Refactored. از فرمت‌های OAS، Postman و مقدار محدودی از GraphQL پشتیبانی می‌کند.
مستندات API
شامل احراز هویت واقعی و تغییر محیط است. نمونه‌ها به‌صورت خودکار تولید می‌شوند.
ویژگی‌های سازمانی
شامل مدیر موفقیت مشتری، ابزارهای مهاجرت و قیمت‌گذاری سطح سازمانی است.
هوش مصنوعی
دارای Ask AI و AI Search داخلی است. افزونه Owlbot AI نیز برای استفاده ارزان‌تر از قابلیت‌های هوش مصنوعی ارائه می‌شود.
تحلیل‌ها
داشبورد جامع برای مشاهده داده‌های استفاده از API، تعداد فراخوانی‌ها، نقاط خطا و شاخص‌های مصرف مستندات مانند بازدید و جست‌وجو.
بهترین انتخاب برای: تیم‌هایی با ترکیب فنی و غیرفنی که به همکاری قوی و ابزارهای تحلیلی جامع نیاز دارند.
Redocly
Redocly بر پایه پروژه متن‌باز Redoc ساخته شده و برای تیم‌های توسعه‌دهنده‌محور طراحی شده است. تنها پلتفرمی است که از SOAP نیز پشتیبانی می‌کند. این پلتفرم با استفاده از Markdoc (نسخه پیشرفته Markdown) محتوا را تولید می‌کند.
ویرایشگر
فقط ویرایشگر کد دارد با ادغام GitHub، GitLab و Azure DevOps. از CSS، JS و React برای افزودن اجزای سفارشی پشتیبانی می‌کند.
مستندات API
دارای سرور شبیه‌سازی با تاریخچه درخواست‌ها است. مدیران می‌توانند ترتیب مستندات را شخصی‌سازی کنند.
ویژگی‌های سازمانی
پشتیبانی از SLA، میزبانی اختصاصی، انتخاب محل ذخیره داده، و بررسی کامل امنیتی و حقوقی.
هوش مصنوعی
AI Search به‌صورت داخلی گنجانده شده و Redocly شفاف‌ترین پلتفرم در زمینه نحوه استفاده از داده‌های AI است.
تحلیل‌ها
آیکون گزارش برای نمونه‌کدها دارد که بازخورد شامل اطلاعات فنی سیستم و مرورگر کاربر است.
بهترین انتخاب برای: تیم‌های توسعه‌دهنده‌محوری که محیط کدنویسی و کنترل دقیق بر محتوای خود را ترجیح می‌دهند.
نتیجه‌گیری
هیچ جایگزینی برای تجربه مستقیم وجود ندارد، اما بر اساس این بررسی، پلتفرم Fern در سال ۲۰۲۵ بهترین پلتفرم مستندسازی مدرن محسوب می‌شود.
دلیل انتخاب Fern
Fern یک پلتفرم قدرتمند برای مستندسازی API است که از زبان‌ها و پروتکل‌های گسترده‌ای پشتیبانی می‌کند و همکاری نزدیک با سازمان‌های بزرگ دارد. گستره‌ی پشتیبانی، امکانات چندزبانه، ویژگی‌های سازمانی و تعادل میان نیازهای فنی و غیرفنی باعث شده این پلتفرم در جایگاه نخست قرار گیرد.
انتخاب‌های بعدی و مزایای آن‌ها
| پلتفرم | دلیل |
|---|---|
| Mintlify | دارای ویژگی‌های غنی هوش مصنوعی و طراحی قابل تغییر سریع. بهترین گزینه برای مستندسازی سطح متوسط یا تیم‌های کوچک. با این حال، فاقد خدمات سازمانی کامل است. |
| ReadMe | مناسب برای همکاری تیمی با ارزش افزوده بالا و بدون نیاز به Git. با این وجود، تمرکز بیشتر بر کاربران غیرفنی دارد. |
| Redocly | پلتفرمی توسعه‌دهنده‌محور با پشتیبانی قوی سازمانی، اما محصولات متنوع و ماژولار آن ممکن است کاربران غیر فنی را سردرگم کند. |
در نهایت، با وجود برتری Fern، سایر پلتفرم‌ها نیز در بسیاری از قابلیت‌ها با آن هم‌سطح هستند. پیشنهاد می‌شود قبل از انتخاب نهایی، ویژگی‌هایی را که واقعاً به آن نیاز دارید مشخص کنید، ظرفیت تیم خود را ارزیابی نمایید و همه نیازها را با پلن‌های هر پلتفرم تطبیق دهید.
توصیه می‌شود با انجام یک استقرار آزمایشی، درک بهتری از نحوه کار ویرایشگرهای بصری یا مبتنی بر کد این پلتفرم‌ها به دست آورید تا بهترین گزینه را برای گردش‌کار تیمی خود بیابید.
