امنیت API در ابتدا برای کاربران انسانی طراحی شده بود. روش‌های سنتی مانند محدودسازی نرخ درخواست (Rate Limiting) رفتار استاندارد انسان را به عنوان معیار خود در نظر می‌گیرند. این رویکرد در مواجهه با هوش مصنوعی ضعف‌هایی دارد، چرا که هوش مصنوعی الزاماً مانند انسان عمل نمی‌کند. پیچیدگی‌ها وقتی بیشتر می‌شوند که هوش مصنوعی می‌تواند اقدامات مستقیم انجام دهد، بدون دخالت انسان. بنابراین سیستم‌های امنیتی API نیازمند روش‌هایی برای تایید هویت افرادی هستند که قصد دسترسی به داده‌ها را دارند.
اعتبارسنجی ورودی چیست و چرا اهمیت دارد؟
اعتبارسنجی ورودی فرآیندی است برای اطمینان از صحت، کامل بودن و استاندارد بودن داده‌های دریافتی توسط سیستم. این کار تضمین می‌کند که فقط داده‌های ساختارمند، امن و معنادار وارد سیستم شوند و همچنین از بروز خطا، باگ یا ورودی‌های مخرب جلوگیری می‌کند.
اعتبارسنجی معمولاً شامل بررسی نوع داده، طول، فرمت (مثلاً ایمیل یا تاریخ)، فیلدهای اجباری و محدوده‌های مجاز است. این لایه حفاظتی بین مشتریان خارجی و منابع داخلی نقش مهمی ایفا می‌کند. بدون این مرحله، API در معرض حملات تزریق، مسموم‌سازی مدل و کرش سیستم قرار می‌گیرد.
اهمیت اعتبارسنجی ورودی: چهار نمونه واقعی
نفوذ به API OTP فولکس واگن
در این مورد، سیستم هر ورودی عددی چهار رقمی را پذیرفته و محدودسازی نرخ و اعتبارسنجی ورودی نداشت. مهاجمان توانستند OTPها را به روش Brute Force امتحان کنند و به پروفایل‌های خودرو و اطلاعات داخلی دسترسی غیرمجاز پیدا کنند.
آسیب‌پذیری تزریق در Ivanti
در Endpoint Manager شرکت Ivanti، اعتبارسنجی نامناسب باعث ایجاد آسیب‌پذیری EL Injection شد. کاربران قادر بودند ورودی‌ها را مستقیماً به قالب‌های Hibernate Validator ارسال کنند و مهاجمان می‌توانستند کد مخرب را روی سرور اجرا کنند. اعتبارسنجی ورودی می‌توانست جلوی این دسترسی غیرمجاز را بگیرد.
دور زدن WAF در Radware
نبود اعتبارسنجی ورودی اجازه داد تا مهاجمان با ارسال داده‌های نامنظم یا رمزگذاری شده از فایروال برنامه‌های وب Radware عبور کنند و به سیستم‌های بک‌اند برسند. این مثال نشان‌دهنده اهمیت پردازش دقیق و استاندارد ورودی‌هاست.
افزایش سطح دسترسی در Cisco
در برخی APIهای مدیریت وب Cisco، عدم بررسی صحیح پارامترهای ورودی باعث شد کاربران با سطح دسترسی محدود بتوانند دستورات غیرمجاز ارسال کرده و به سطح ریشه دسترسی پیدا کنند. این نمونه نیز نشان‌دهنده اهمیت اعتبارسنجی دقیق است.
بهترین شیوه‌ها برای اعتبارسنجی ورودی
اجرای ساختار دقیق (Strict Schema)
استفاده از چارچوب‌های اعتبارسنجی مانند JSON Schema، Joi یا Pydantic امکان تعریف دقیق نوع، فرمت و محدودیت‌های هر فیلد را فراهم می‌کند و از پردازش داده‌های ناسازگار جلوگیری می‌کند.
استفاده از پاسخ‌های استاندارد
پاسخ به ورودی‌های نامعتبر باید به صورت امن و یکپارچه باشد. ارسال پیام خطای طولانی می‌تواند اطلاعات داخلی سیستم را افشا کند؛ بهتر است پاسخ‌هایی استفاده شود که فقط از رد شدن ورودی اطلاع دهند.
اجرای فرمت‌ها و محدودیت‌های سخت‌گیرانه
فیلدهای رایج مانند ایمیل، شماره تلفن، تاریخ و شناسه‌ها باید با استفاده از Regex یا پارسرهای دقیق بررسی شوند. پذیرش ورودی نزدیک به فرمت صحیح می‌تواند باعث خطا یا عبور داده‌های مخرب شود.
امن‌سازی نقاط حساس
نقاطی که دسترسی به داده‌های حساس دارند باید با راهکارهای اضافی محافظت شوند: محدودسازی نرخ، throttling آی‌پی و CAPTCHA برای فرم‌های حساس. استفاده از Allowlist برای کاربران مجاز به دسترسی نیز توصیه می‌شود.
جمع‌بندی: اعتبارسنجی ورودی در عصر هوش مصنوعی
با رشد هوش مصنوعی، اهمیت اعتبارسنجی ورودی API بیش از پیش افزایش می‌یابد. روش‌های سنتی مانند محدودسازی نرخ یا تحلیل رفتار کاربر که بر اساس رفتار انسان طراحی شده‌اند، در مقابل هوش مصنوعی کارایی چندانی ندارند. اعتبارسنجی ورودی یکی از قابل اعتمادترین دفاع‌ها در برابر حملات خودکار AI است و تضمین می‌کند که سیستم‌ها امن، قابل اعتماد و مقاوم در برابر نفوذ باقی بمانند.
